ગુજરાતી રૂઢિપ્રયોગો

નમસ્કાર દોસ્તો........
તમારી શોધ અહીં પુરી થાય છે અહીં તમને પૂષ્કળ પ્રમાણમાં રૂઢિપ્રયોગો મળી રહેશે. આ બ્લોગની ખાસિયત એ છે કે અહી તમને કક્કવાર result મળી રહેશે

ક, ખ, ગ, ઘ, ચ, છ, જ, ઝ, ટ, ઠ, ડ, ઢ, ત, દ, ધ, ન, પ, ફ, બ, ભ, મ, ર, લ, વ, શ, સ, હ, શ્ર,

સ્વરથી શરૂ થતાં,

અન્ય લિંક્સ 

ગુજરાતી કહેવતો, શબ્દસમૂહ માટે એક શબ્દ

"સ્વર"થી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. અક્કલનું તાળું ઉઘડવું - બુદ્ધિ આવવી
2. અક્કલનું ઓથમીર - બુદ્ધિ વગરનું
3. અક્કલ મારી જવી - મૂર્ખતા આવવી
   
4. અક્ષરો ઘાટા કરવાં - વધારે યાદ આવવું
5. અખાડા કરવા - જોયું ના જોયું કરવું, લક્ષ્ય ન આપવું
6. અગસ્ત્યના વાયદા - ખોટા વાયદા, મુદત કદી પૂરી ન હોવી
7. અડધી રાતે - કટોકટીની પળે
8. અડ્ડો જમાવવો - કાયમી મુકામ કરી જવો
9. અધીરા બનવું - ખૂબ જ ઉતાવળા થવું
10. અન્નજળ ઉઠવું - જીવવા જેવી સ્થિતિ ના હોવી
11. અનેક રંગો જોવા - અનેક અનુભવો થવા
12. અર્પણ કરવું - માનપૂર્વક આપી દેવું
13. અભિષેક કરવો - જળથી સ્નાન કરાવવું
14. અવતાર ઉજાળવો - ગૌરવપૂર્વક જીવવું
15. અંગારો પાકવો - કુળને કલંક લગાડે તેવો પુત્ર નીવડવો
16. અંજાઈ જવું - પ્રભાવિત થવું
17. અંતરમાં ફાળ પડવી - મનમાં ડર લાગવો
18. અંધકાર ઊતરવો - રાતની શરૂઆત થવી
19. અંધારામાં રાખવું - જાણ ન કરવી 
20. આકાશ તૂટી પડવું - ઓચિંતા મુશ્કેલી આવવી
21. આકાશ-પાતાળ એક કરવાં - ખૂબ પરિશ્રમ કરવો
22. આગ પી જવી - ક્રોધને કાબુમાં રાખવો
23. આગ ઠારવી - ક્રોધને શાંત પાડવો
24. આગ ફાકવી - ક્રોધ ભરાવવો
25. આગ લગાડવી - કંકાસ કરાવો 
26. આગળ પેટ હોવું - ખોરાકની આવશ્યકતા હોવી
27. આડા ઉતરવું - વિઘ્નરૂપ બનવું
28. આડા ફરવું - વિરોધ દર્શાવવો
29. આત્માની  ગુલાબી કોળવી - આત્માનું તેજ ઝળહળવું
30. આનાકાની કરવી - હા-ના કરવી
31. આબરૂના કાંકરા કરવા – ફજેતી થવી, બેઆબરૂ થવું
32. આભપરાનો છાંયો મૂકીને માગવું - ઉત્તમ જમીનને બદલે અન્ય જમીન માંગવી
33. આયુધારા વહેવી - આવરદા વધવી, જીવતાં રહેવું
34. આસમાન તૂટી પડવું – અતિશય દુ:ખ આવી પડવું
35. આંખ ઊઘડવી – ભાન થવું, સમજાવું
36. આંખ ચોળીને રહેવું - રડવું
37. આંખનું ઊંડાણ માપવું - તાકાત વિશે ખ્યાલ બાંધવો 
38. આંખ ફરી જવી - ગુસ્સા સાથે નારાજગી વ્યક્ત કરવી
39. આંખ ફાટી જવી - આશ્ચર્યચકિત બનવું
40. આંખ ભીની થવી - લાગણીસભર થવું
41. આંખ મળી જવી - ઊંઘ આવવી
42. આંખ માંડવી - એકાગ્રતાથી ધારી ધારીને જોવું
43. આંખ મિંચાઈ જવી - મરણ પામવું
44. આંખ મિચામણાં કરવાં - જોયું ન જોયું  કરવું
45. આંખ સામે તરી રહેવું - એવું ને એવું દેખાવું
46. આંખમાં આંજવું - ઊંઘમાં પણ  યાદ રાખવું
47. આંખમાં ઝળઝળીયા આવી જવાં - આંખમાં આંસું આવવા
48. આંખમાં ધૂળ નાખવી - છેતરવું
49. આંખ સામે આંખ ન મંડાવી - જોવાની હિંમત ના હોવી
50. આંખે આંસુનું તોરણ બંધાઈ જવું - એકધારું રડ્યા કરવું
51. આંખો ફાડીને જોઈ રહેવું - તાકી તાકીને જોઈ રહેવું
52. આંખોમાંથી પાણી વહી જવું - સતત આંસુ સરવાં
53. આંખો વરસવા માંડવી - આંખમાંથી આંસુ સરવાં
54. આંખો કાઢવી - ધમકી આપી ડરાવવું
55. આંગણું ઘસી નાખવું - વારંવાર જવું
56. આંગળીથી નાખ વેગળા - ભેદભાવ હોવો
57. આંચ ના આવવી - નુકસાન ન થવું
58. આંતરડી કકળવી - નીશાસા નાખવા, દિલમાં અસહ્ય વેદના થવી
59. આંધળી બલા વળગવી - અવિચારી ઉપાધિ આવી પડવી
60. ઓળઘોળ થઈ જવું - ન્યોછાવર થઇ જવું, ઓવારી જવું
61. ઓછું આવવું - માઠું લાગવું, દુઃખ થવું
62. ઓછું આવવું - મન દુભાવવું તે
63. ઈડરિયો ગઢ જીતવો - ખૂબ મોટું પરાક્રમ કરવું
64. ઊંઘ ઊડી જવી - ચિંતાતુર થઈ જવું
65. ઊતારી પાડવું – અપમાન કરવું
66. ઉપર ઉઠવું - ચડીયાતા થવું
67. ઉડીને આંખે વળગવું - તરત ધ્યાન પર આવવું
68. ઊંબરે ઊભવું - એક તરફ થઈ જવું, અલગ પડી જવું
69. ઊંચાળા ઉપાડવા - એક જગ્યાએથી ચીજવસ્તુઓ સાથે બીજી જગ્યાએ જવું
70. એક જ તંબુરો વાગી રહેવો - એક જ વિચાર આવ્યા કરવો
71. એક ઘા ને બે કટકા - ચોખ્ખે ચોખ્ખું કહેવું
72. એકડો કાઢી નાખવો - ગણતરીમાંથી બાકાત કરવું
73. એકના બે ન થવું-પોતાની વાતમાં મક્કમ રહેવું
74. એક લાકડીએ હાંકવું - બધાને સરખા ગણીને વર્તવું
75. એલાન આપવું - આદેશ આપવો

"ક"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. કકડીને ભૂખ લાગવી - સખત ભૂખ લાગવી
2. કક્કો ખરો કરવો - પોતાની વાત પ્રત્યે અડગ રહેવું
3. કઠણ કાળજું કરવું - દુઃખ સહન કરી શકવા હૈયું મક્કમ કરવું
4. કડવો ઘૂંટડો ગળી જવો - અપમાન સહન કરી લેવું
5. કડવો ઘૂંટડો હૈયામાં સમાવવો - ન ગમતું કાર્ય દુઃખપૂર્વક સહન કરવું
6. કદર કરવી - મહત્વ સમજવું
7. કપાળ ધોવા જવું - નાહક વિલંબ કરવો
8. કમર કસવી - હિંમતથી કામ કરવા તૈયાર થવું
9. કમર બાંધવી - કઠિન કામ કરવા તૈયાર થવું
10. કમર બેવડી વળી જવી - ખૂબ મહેનત કરવી
11. કરમ ફૂટેલા હોવા - નસીબ સારું ન હોવું
12. કરવા ખાતર ન કરવું - યંત્રવત્ ન કરવું
13. કરી છૂટવા તૈયાર રહેવું - મદદ કરવા તૈયાર રહેવુંકસ કાઢી લેવો – ખૂબ મજૂરી કરાવવી
14. કસ કાઢી લેવો – ખૂબ મજૂરી કરાવવી
15. કળ વળવી - નિરાંત થવી, ભાન આવવું
16. કંકૂનાં પગલાં કરવાં - આગમનથી ઘરને સુખી કરવું
17. કંઠ રૂંધાઇ જવો - શ્વાસ અટકી જવો
18. કંઠે ભુજાઓ રોપવી - ભાવભીનું સ્વાગત કરવું
19. કાગડા ઊડવા - કંઈ બાકી ન રહેવું
20. કાગ ડોળે રાહ જોવી - આતુરતાથી વાટ જોવી
21. કાગનો વાઘ કરવો-સામાન્ય બાબતને મોટું સ્વરૂપ આપવું
22. કાગળની નાવ - લાંબો વખત ન ટકે તેવી વસ્તુ
23. કાચું સોનું - રસાળ જમીન
24. કાદવ ઉડાડવો - ખરાબ ટીકા કરવી
25. કાન આમળવા - ઠપકો આપવો.
26. કાન ઉઘાડવા - સાચી સ્થિતિ સમજાવવી
27. કાન કરડવા - ગુસપુસ વાત કરવી
28. કાન ઘરેણે મૂકવા- જેમ ભરમાવે તેમ ભરમાવું
29. કાન ફૂંકવા - ખોટું કહીને ચડાવવું, કાન ભંભેરણી કરવી
30. કાનબુટ્ટી પકડવી - પોતાની ભૂલ કબૂલ કરવી 
31. કાનમાં ઝેર રેડવું - ખોટી ઉશ્કેરણી કરવી
32. કાને ન ધરવું - ધ્યાન ન દેવું, વાતમાં લક્ષ ન આપવું
33. કાને વાત પહોંચવી - બાતમી મળી જવી
34. કામમાં આત્મા રેડી દેવો - પુરેપુરી લગનથી કામ કરવું
35. કામમાં એકરૂપ થવું - કામમાં તલ્લીન થવું
36. કાસળ કાઢવું - નાશ કરવો
37. કાળજું કઠણ કરવું - હિંમત ધારણ કરવી
38. કાળજું કોરાવું - ખૂબ દુઃખ થવું
39. કાળજું ભરાઈ આવવું - વેદનાથી રડવા જેવું થઈ જવું
40. કાળા અક્ષર કુહાડે મારવા - અક્ષરજ્ઞાન વિનાનું હોવું
41. કાળાપાણીએ કાઢવું - દેશનિકાલ કરવું.
42. કાળી ટીલી લાગવી - અપજશ કે કલંક લાગવું
43. કાંટા વેરવા - દુશ્મનાવટ ઊભી કરવી
44. કાંટો કાઢવો - દૂર કરવું
45. કાંડા કાપી આપવા - લેખિત કબુલાત આપવી
46. કીડી પર કટક - નાના અને સામાન્ય કામ માટે મોટો પ્રયાસ
47. કુવામાંનું દેડકું - સંકુચિત વિચારસરણી વાળું
48. કૂવો હવાડો કરવો - કમોતે મરવું
49. કુહાડીનો હાથો બનવું - પોતાનાને નુકસાન કરી બીજાને મદદ કરવી
50. કુળને ઉજાળવું - કુળની પ્રતિષ્ઠા વધે તેવું કાર્ય કરવું
51. કૂખ લજાવવી - માની આબરૂ ધૂળમાં મેળવવી 
52. કૂતરાની ઉંઘ - સાવધ રહેવું, સહેજ અવાજ થતાં જાગી જવાય તેવી ઉંઘ
53. કૂતરાં બિલાડાનું જીવન - કંકાસવાળું જીવન
54. કૂદી પડવું - સાહસ કરવું
55. કેડ બાંધવી - પૂરી તૈયારી કરવી
56. કેસ ખલાસ થઈ જવો - મરણ પામવું
57. કોઠું ન આપવું - અંગત વાત જાણવા ન દેવી
58. કોઠે પડવું - માફક આવવું, અનુકૂળ આવવું
59. કોથળામાં પાંચશેરી ઘાલીને મારવું - બહારથી માર ન જણાય તેમ છૂપો માર મારવો
60. કોણીએ ગોળ લગાડવો - કામ કઢાવવા લાલચ આપવી

"ખ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ખટપટ કરવી - વાટાઘાટ કરવી
2. ખડે પગે જોવું - અધીરાઈથી જોવું
3. ખબર લેવી - ખુબ ઠપકો આપવો
4. ખાટલે પડવું - માંદા પડવું
5. ખાટું મોળું થવું - બગડી જવું
6. ખાઈ-પીને મંડવું - ખંતથી સતત કામમાં મગ્ન રહેવું
7. ખાડામાં ઉતારવું - નુકસાન કરવું
8. ખાંડાની ધારે ચાલવું - ખૂબ મુશ્કેલ રસ્તે ચાલવું
9. ખાંડ ખાવી - મિથ્યાભિમાનમાં વ્યર્થ ફુલાવું 
10. ખાતર પાર દિવેલ - નુકશાન માં વધુ નુકશાન
11. ખાતું પડવું - ચોપડામાં નવેસરથી હિસાબ કરવો
12. ખાસડાં ખાવાં - અપમાન સહન કરવું
13. ખિલખિલાટ હસી ઉઠવું - આનંદ કિલ્લોલથી ગાજી ઊઠવુ
14. ખીજ ઠાલવવી - ગુસ્સો કરવો
15. ખુલ્લાં મને - હળવાશથી
16. ખૂણામાં નાખવું - બેદરકારીથી બાજુમાં મૂકવું
17. ખોડો કાઢવો - મોટી હાની પહોંચાડવી
18. ખોબો કાણો હોવો - ગરીબાઈ હોવી
19. ખો ભૂલી જવી - કુટેવ છૂટી જવી
20. ખોટું લાગવું - માઠું લાગવું, દુઃખ થવું
21. ખોટ પડવા ન દેવી - ઓછપ ન આવવા દેવી
22. ખોળો પાથરવો - કરગરવું 
23. ખંખેરી નાખવું - ધમકાવવું
24. ખંડન કરવું - રદ કરવું

"ગ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ગજ ગજ છાતી ફૂલવી - ખૂબ ગર્વ અનુભવવો
2. ગણેશ માંડવા - આરંભ કરવો
3. ગરજ સારવી - જરૂરિયાત પૂરી થવી
4. ગરદન મારવી - ભારે નુકશાન કરવું
5. ગળે ડૂમો ભરાવવો - લાગણીવશ થઈ રડી પડવું
6. ગળે પડવું - સામી વ્યક્તિ પર આરોપ મૂકવો
7. ગળે વાત ઉતારવી - વાત જલદીથી સમજાવવી
8. ગળામાં જીભ ઘાલવી - બોલતું અટકવું
9. ગળામાં ટાંટીયા નાંખવા - અવળું ચોટવું.
10. ગળી જવું - અંદર લઈ જવું
11. ગાજર ખાવાં - આંધળીયા કરી કૂદી જવું
12. ગાંઠ કરવી - પૈસા ભેગા કરવા
13. ગાંઠનું ગોપીચંદન કરવું - પોતાના પૈસે પોતાને નુકસાન થવા દેવું 
14. ગાંઠનો ખીચડો ખાઈને - પોતાના ધનમાંથી ખર્ચ કરીને
15. ગાડું ગબડવું - ભારે તકલીફથી જીવન વ્યવહાર ચલાવવો
16. ગાલે તમાચો મારી મોં લાલ કરવું - સુખી હોવાનો દેખાવ કરવો
17. ગાળ મીઠી લાગવી - અપશબ્દ કહે એનું માઠું ન લાગવું
18. ગોઠી જવું - ફાવટ આવવી
19. ગોદમાં લેવું - સંભાળ કે રક્ષણ તળે લેવું
20. ગોળનું ગાડું મળવું - વહાલું કે ઉપયોગી માણસ મળવું
21. ગોળના પાણીયે નહાવું - છેતરાવું
22. ગુડાં ભાંગી જવા - હિંમત જતી રહેવી 
23. ગુસ્સો પીવો - ખામોશી રાખવી
24. ગંગા નાહ્યા - નિરાંત અનુભવવી
25. ગંધ આવવી - બાતમી મળવી
26. ગ્રંથિ જાહેર થઈ જવી - ગેરસમજની ખબર પડી જવી

"ઘ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ઘર આગળ કરી શકાય તેમ ન હોવું - ઘરમાં શક્ય ન હોવું
2. ઘર ઊજળું થવું - ઘરની આબરુ વધવી
3. ઘર પૂછતા આવવું - મદદ ખોળતા આવવું
4. ઘર વખાઈ જવું - પાછળ વારસ ના હોવો
5. ઘડીના છઠ્ઠા ભાગમાં – ટૂંક સમયમાં
6. ઘડો ફૂટવો - વાત જાહેર થવી
7. ઘા અસહ્ય થઈ પડવો - આઘાત સહન ન થવો
8. ઘાએ ચડવું - લાગમાં આવવું
9. ઘાણ કાઢવો - સંહાર કરવો
10. ઘા દેવો - પ્રહાર કરવો
11. ઘા પર મીઠું ભભરાવવું - દુઃખીને વધારે દુઃખી કરવા
12. ઘાસ કાપવું - નકામી મેહનત કરવી
13. ઘીના ઠામમાં ઘી પડવું - ઉચિત કે સારા વાના થવાં
14. ઘોળીને પી જવું - ન ગણકારવું

"ચ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ચકમક ઝરવી - ઘર્ષણ થવું
2. ચકળવકળ આંખો ફેરવવી - ફાટી આંખે આમતેમ જોવું
3. ચકિત થઈ જવું - ખૂબ આશ્ચર્ય પામવું
4. ચડયે ઘોડે આવવું - ઉતાવળ કરવી
5. ચણાના ઝાડે ચડાવવું - ખોટા વખાણ કરવા
6. ચરણે બેસી જવું - શિષ્ય બની જવું
7. ચશમપોશી કરવી - દીઠું અદીઠું કરવું
8. ચસકી જવું - મગજ ઠેકાણે ન રહેવું
9. ચાંચેથી પૂરા કરવા - ચાંચમાં લઈ ખાઇ જવું
10. ચાર દા'ડાનું ચાંદરણું - થોડા સમયનું સુખ
11. ચાર દિવસની ચાંદની - થોડા સમયનું સુખ
12. ચાર હાથવાળા થવું - લગ્ન કરવાં
13. ચારે છેડા ભરી જવા - ચારે બાજુથી પ્રેેમ મેેળવવો
14. ચાનક ચડવી - ઉત્સાહ આવવો
15. ચાલતી ગાડીયે ચડી જવું - વધુ મતમાં જોડાઈ જવું
16. ચિત્ત ચિરાવું - ઊંડો આઘાત લાગવો
17. ચીનનો શાહુકાર - પાકો ગઠિયો
18. ચીલો પાડવો - નવો રિવાજ પાડવો
19. ચેન ન પડવું - નિરાંત ન થવી, નિશ્ચિંત ન થવું
20. ચોકી કરવી - દેખભાળ રાખવી, નજર રાખવી
21. ચોટલી બાંધીને ભણવું - અભ્યાસમાં તલ્લીન થઈ જવું
22. ચોપડા ચોખ્ખા કરવા - હિસાબ કરવો

"છ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. છક્કા છૂટી જવા - અત્યંત ગભરાઈ જવું
2. છઠ્ઠીનું ધાવણ યાદ કરાવવું - મરણતોલ ઘા મારવો
3. છણકો કરવો - ગુસ્સામાં આવી કોઈને તરછોડવું
4. છળી મરવું - ચોંકી જવું
5. છાણે વીંછી ચડાવવો – ઉશ્કેરવું, ચડાવવું
6. છાતી કુટવી - પસ્તાવો કરવો
7. છાતી ઠોકીને કહેવું - હિમંતપૂર્વક/વિશ્વાસપૂર્વક કહેવું
8. છાતીથી અળગી ન કરવી - નજર આગળથી દૂર ન કરવી
9. છાતી ફુલાવવી - ગર્વ કરવો
10. છાતી બળવી - અદેખાઈ કે દયા આવવી.
11. છાતી બેસી જવી - હિંમત ગુમાવવી
12. છાપરે ચડવું - ખૂબ ફુલાઈ જવું
13. છાપેલું કાટેલું - નામચીન હોવું
14. છુટકારો થવો - મુક્તિ મળવી
15. છૂટી જવું - પોતાની જવાબદારીમાંથી મુક્ત થવું

 "જ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. જડ કાઢવી - મૂળમાંથી નાબૂદ કરવું 
2. જહાંગીરી ચલાવવી - જોહુકમી ચલાવવી
3. જળ મૂકવું - પ્રતિજ્ઞા લેવી
4. જોખમ ખેડવું - સાહસ કરવું
5. જાત ઘસી નાખવી - તનતોડ મહેનત કરવી
6. જાત ભૂલી જવી - શરીરને કામથી ઘસી નાખવું
7. જામગરી ચાંપવી - ઉશ્કેરણી કરવી
8. જિંદગીનો થાક અનુભવવો - જિંદગીથી કંટાળી જવું
9. જીભ ન ઉપડવી - બોલવાની હિંમત ન થવી
10. જીભ લાંબી હોવી - ફાવે તેમ બોલવું
11. જીવ ઉંચો થઇ જવો - ઉચાટ થવો, ચિંતા થવી
12. જીવ ચકડોળે ચડવો - અનેક જાતના વિચારો આવવા
13. જીવ પડીકે બાંધવો - ભારે ઉદ્વેગ થવો
14. જીવ બળી જવો - ચિંતા થવી
15. જીવતર ધૂળ હોવું - જીવતર નિરર્થક હોવું
16. જીવતા મુઆ જેવા હોવું - જીવન વ્યર્થ હોવું
17. જીવ ન ચાલવો - હિંમત ન ચાલવી
18. જીવમાં જીવ આવ્યો - ભય દૂર થતાં નિરાંત થવી
19. જીવનું જોખમ ખેડવું - મરણિયા પ્રયાસ કરવા, સાહસ કરવું
20. જીવ ઠરવો - સંતોષ થવો.
21. જૂનો સમય તાજો કરવો - ભૂતકાળની વાતો યાદ કરવી
22. જીવ તાળવે તોળાવવો – જીવ જોખમમાં મુકાવો
23. જોતરાઈ જવું - કામે લાગી જવું
24. જોરશોરથી મંડી પડવું - કોઈ કામમાં પૂરી શક્તિ વાપરવી

"ઝ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ઝાઝી વાતુનાં ગાડાં ભરવાં - અતિશય વાતો કર્યા કરવી
2. ઝાટકી નાખવું - ખૂબ ઠપકો આપવો
3. ઝાળ ઉઠવી - ગુસ્સાથી ધુવાં પુવાં થઈ જવું

"ટ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ટકાનું ત્રણ શેર : તદ્દન સસ્તું
2. ટાંકા ભરી જવાં - રુઝાવી દેવુ
3. ટાંકણા ટોચવાં - સતત ટોક ટોક કરવું
4. ટાઢ - તડકો વેઠવો - મુશ્કેલીઓ સહન કરવી
5. ટાઢા પાણીયે ખસ જવી - વગર મુશ્કેલીએ સંકટ જવું
6. ટાઢા પહોરનું - મૂળ માથા વિનાનું
7. ટાપસી પૂરવી - ચાલતી વાતને ટેકો આપવો
8. ટેકી લાગી જવી - આધાર મળી જવો

 "ઠ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ઠઠ જામવી - ટોળું ભેગું થવું
2. ઠાર્યા ઠરી જવું - જીવન સમાપ્ત થઇ જવું
3. ઠોકર વાગવી - સાચું ભાન થાય તેવી મુશ્કેલી આવવી
4. ઠંડે પાણીયે નાહી નાખવું : આશા છોડી દેવી

 "ડ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ડગ ભરવા - આરંભ કરવો
2. ડાગળી ચસકવી - ગાંડા થવું
3. ડાંડાઈ કરવી - કામચોરી કરવી
4. ડિંગ હાંકવી - ગપ મારવી
5. ડૂસકું ભરવું - રડતાં રડતાં અવાજ કરવો
6. ડોળો ત્રાંસો કરવો - ત્રાંસી આંખે જોવું
7. ડોકિયું કરવું - ઉપર ઉપરથી જોઈ લેવું
8. ડંકો વગાડવો - યશસ્વી કાર્ય કરવું

 "ઢ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ઢળી પડવું - મરણ દશામાં ગબડી પડવું
2. ઢંઢેરો પીટવો - જાહેરાત કરવી
3. ઢીલા પગે - નિરાશા અનુભવતા
4. ઢોલ વગાડવો - જાહેરાત થવી

 "ત"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. તડકો છાંયડો વેઠવો - સુખ દુઃખ સહન કરવા
2. તરંગે ચઢી જવું - વિચારમાં પડી જવું
3. તલવાર તાણવી - સંઘર્ષમાં ઉતરવું
4. તાકડો સાધવો - યોગ્ય વખત જોઈને કામ કરવું
5. તાનમાં હોવું - આનંદમાં હોવું
6. તાળી લાગવી - લગની લાગવી, એકતાન થવું
7. તુરીયાનો તાર જાગવો -  સમજણશક્તિનો ઉદય થવો
8. તેડી લાવવું - બોલાવી લાવવું
9. તેડું મોકલવું - નોતરું મોકલવું
10. તેલ કાઢવું - થાકી જાય તેવી રીતે કામ લેવું
11. તૈયાર ન હોવું - ઈચ્છા ન હોવી

"થ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. થૂંક ઉડાડવું - વ્યર્થ વાતો કરવી

"દ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. દખ લગાડવું - માઠું લગાડવું , ખોટું લગાડવું
2. દખલ ન કરવી - દરમિયાનગીરી ન કરવી
3. દમ મારવો - ધમકાવવું 
4. દશા બદલાવી - પરિસ્થિતિ સુધરવી, કુંડળીના ગ્રહોની સ્થિતિ બદલાવી
5. દહાડા ભરાઈ જવા - મોત નજીક હોવું
6. દહાડો બગડવો - ન ધાર્યું તેવું થવું
7. દહીં - દૂધમાં પગ રાખવો - બંને પક્ષમાં રહેવું
8. દાઢીમાં હાથ ઘાલવો - ગરજ પૂર્વક મદદ માગવી
9. દાણો ચાંપી જોવો - પ્રયાસ કરી જોવો
10. દાવ જોઈને સોગટી મારવી - લાગ જોઈને કામ કરવું
11. દાવો કરવો - હક રજૂ કરવો
12. દાળ ન ગળવી - અસર ન થવી
13. દાંતે તરણું લેવડાવવું - લાચારી બતાવવા ફરજ પાડવી 
14. દાંતે મેલ આવવો - પૈસાદાર થવું
15. દિલ કપાઈ જવું - હિંમત હારી જવી
16. દિલ ખોલવું - ખુલ્લા દિલથી જણાવવું
17. દિલ દઈને - ખુબ ઉત્સાહ અને ધગશથી
18. દિલ તૂટવું - નિરાશ થઇ જવું
19. દિલ દ્રવી ઉઠવું - ખુબ દુઃખ થવું
20. દૂધમાંથી પોરા કાઢવા - સારી વસ્તુમાં અવગુણ શોધવા
21. દૂધે ધોઈને આપવું - પ્રામાણિકતાથી આદરપૂર્વક આપવું
22. દોરી જવું - હાથ પકડીને લઈ જવું

"ધ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ધડો લેવો - શિખામણ કે દાખલો લેવો
2. ધમકી બતાવવી - બીક બતાવવી
3. ધ્વજ ફરકાવવો - વિજય મેળવવો
4. ધ્યાન ખેંચવું - લક્ષ દોરવું, ધ્યાન દોરવું
5. ધ્યાન હઠી જવું - નજર ખસી જવી, મહત્વ ન આપવું
6. ધર્મનો થાંભલો ખરી પડવો - જાણીતા ધર્મવીર નું મૃત્યુ થવું
7. ધાડ મારવી - ભારે સાહસ કરવું, પરાક્રમ કરવું
8. ધાન ન રહેવા દેવું - કંગાલ કે ગરીબ કરી મુકવા
9. ધાવણનાં દાંત હોવા - બાળકના જેવું બિનઅનુભવી
10. ધુમાડો કરવો - ખોટી રીતે ખર્ચી નાખવું
11. ધૂંઆપૂંઆ થવું - મનમાં ગુસ્સે થવું, અકળાવુ
12. ધૂળ પડવી - ધિક્કાર હોવો, વ્યર્થ જવું
13. ધૂળધાણી કરવું - આબરૂનો નાશ કરવો, બરબાદ કરવું

 "ન"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. નખ પર દહાડા ગણવા - અત્યંત આતુરતાપૂર્વક રાહ જોવી
2. નજરે ચડવું - ધ્યાનમાં આવવું, નજરમાં આવવું
3. નજરે પડવું - દેખાવું, ધ્યાનમાં આવવું
4. નજર બગાડવી - ખરાબ દાનત થવી
5. નવ નેજાં થવાં - મહામુશ્કેલી પડવી 
6. નાક કપાવું – આબરૂ જવી
7. નાક લઈ જવું - આબરૂ ધૂળમાં મેળવવી
8. નાક લીટી તાણવી - અત્યંત દિન ભાવે શરણે જવું
9. નાકે દમ આવી જવો - ખૂબ હેરાન પરેશાન થઈ જવો
10. નાડ પકડવી - ખરું કારણ જાણવું
11. નાતરું કરવું - પુનર્લગ્ન કરવા.
12. નાદ લાગવો - ધૂન લાગવી
13. નામ ઉપર પાણી ફેરવવું - આબ ખોવી
14. નામ કાઢવું - આબરૂ કાઢવી
15. નામ ને રૂપ મિથ્યા કરવું - નિર્મોહી થઈને જીવવું
16. નિયમ લેવો - વ્રત લેવું
17. નીચે પડવું - વધારે ઉતરતાપણું દર્શાવવું
18. નિઃશબ્દ બની જવું - શાંત થઈ જવું
19. નિશાન ઊંચું રાખવું - લક્ષ્ય કે ઉદ્દેશ ચડિયાતું રાખવું

 "પ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. પગ ઉપાડવા - ઝડપથી ચાલવું
2. પગ ઉપર ઊભા રહેવું - જાતે જીવનનિર્વાહ કરવો 
3. પગ નાચવા - અતિશય આનંદ થવો
4. પગ ઘસવા - નાહક મથી મરવું
5. પગ છોડવા - પગ મોકળો કરવા
6. પગ ધોઈને પીવા - ઘણો ઉપકાર સ્વીકારવો
7. પગ ભાંગવા - હતાશ થવું, હિમ્મત ખુટી જવી
8. પગરણ માંડવા - શરૂઆત કરવી 
9. પડતું મૂકવું - બાજુ પર મૂકવું
10. પડ્યો બોલ ઝીલવો - આજ્ઞાનું પાલન કરવું
11. પત રાખવી - ટેક આબરૂ રાખવી
12. પરસેવો વછૂટી જવો - ગભરામણ થવી
13. પરાધીનતા ભોગવવી - લાચારી સહેવી
14. પ્રતિજ્ઞા લેવી - શપથ લેવા
15. પત્તો ન ખાવો - ગોઠવાઇ ન શકવું
16. પનારે પડવું - માથે પડવું, ફરજિયાતણે જવાબદારી ઉપાડવી
17. પંથ કાપવો - રસ્તે આગળ વધવું
18. પલળી જવી - ભીની થઈ જવી
19. પાઘડી બંધાવવી - ઈનામ કે સરપાવ આપવો, શાબાશી આપવી
20. પાછા ફરવું - પીછેહઠ કરવી
21. પાછી પાની કરવી - પાછા હઠવું
22. પાઠ આપવો - બોધ કે સંદેશો આપવો
23. પાણીચું આપવું - બરતરફ કરવું
24. પાણીના મૂલે – ખૂબ સસ્તામાં
25. પાણી ફરી વળવું - નકામું જવું, આબરૂનો નાશ કરવો
26. પાણી વલોવવું – ફોગટ ફાંફાં મારવાં
27. પારાયણ કર્યા કરવી - રટણ કર્યા કરવું
28. પારોઠના પગલાં ભરવાં - પલાયન થઈ જવું
29. પાશ ફેંકવો - ગળામાં ગાળિયો નાખવો
30. પાશેરામાં પહેલી પૂણી - શરૂઆત હોવી
31. પાંખમાં ઘાલવું - આશરો આપવો
32. પીઠ દેવી - જે તે સ્થાનેથી ચાલ્યા જવું
33. પેટનું પાણી ના હલવું - કશી અસર ન થવી
34. પેટનો ખાડો પૂરવો - જીવનનિર્વાહ કરવો
    
35. પેટ પર છરી મૂકવી - કમાણી છોડાવવી
36. પેટ પર પાટું મારવી - આજીવિકાનું સાધન છીનવી લેવું
37. પેટમાં ખાડા પડવા - ખૂબ ભૂખ લાગવી
38. પેટમાં તેલ રેડાવું - બળતરા થવી, ઈર્ષ્યા થવી
39. પેટમાં પેસીને નીકળવું - બીજાની છુપી વાત જાણી લેવી
40. પેટમાં ફાળ પડવી – ચિંતા થવી.
41. પેટનું પાણી ન હાલવું - કશી અસર ન થવી
42. પેટે પાટા બાંધવા - ભૂખમરો વેઠી આબરૂ સાચવવી, ખુબજ દુઃખ વેઠવું
43. પેંગડામાં પગ ઘાલવો - ની બાબતમાં બરોબરી કરવી
44. પૈસાની છોળ રેલાવી - ખુબ જ પૈસા હોવા
45. પૃથ્વી રસાતળ જવી - ભારે હાહાકાર મચી જવો 

"ફ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. ફાટીને ધુમાડે જવું - બહુ છકી જવું
2. ફોડ પાડીને વાત કરવી - વિગતવાર ખુલાસો કરવો કે ચોખવટ કરવી

"બ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. બ્રહ્માંડનો ભાર ઠલવાઈ જવો - અતિશય ચિંતાતુર થઈ જવુ
2. બગલો ઊંચી કરવી - દેવાળું કાઢવું
3. બટ્ટો લાગવો - કલંક લાગવું
4. બની જવું - છેતરાઈ જવું
5. બરડો થાબડવો - હિંમત આપવી
6. બળ ઊભરવુ - હિંમત આવવી, શક્તિ આવવી
7. બળતામાં ઘી હોમવું - ચાલુ ઉશ્કેરણીમાં વધુ કારણ ઉમેરવું
8. બાજી કથળવી - સ્થિતિ પ્રતિકૂળ થઈ જવી
9. બાજી ધૂળમાં મેળવવી - યોજના ઊંધી વાળી દેવી
10. બારણે હાથી ઝૂલવા - ખૂબ શ્રીમંત હોવું, ધનવાન હોવું
11. બારમો ચંદ્રમા હોવો – દુશ્મનાવટ હોવી
12. બારે મેઘ વરસવા - પુષ્કળ કમાણી થવી
13. બાવડાનાં બળથી - જાત મહેનતથી
14. બીડું ઝડપવું - કપરું કામ માથે લેવું
15. બે આંગળ સ્વર્ગ બાકી રહેવું - ગર્વનો પાર ન હોવો
16. બેઠાં બેઠાં ખાવું - શ્રમ કર્યા વગર ઉપભોગ કરવો
17. બેડો પાર થવો - સફળતા મળવી 
18. બે પૈસા પાસે હોવા – શ્રીમંત હોવું, મિલકત હોવી
19. બે પાંદડે થવું - સુખી સંપન્ન થવું
20. બોલ ઉપાડી લેવો - પડકાર ઝીલી લેવો

 "ભ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. ભ્રમર ખેંચાવી - ગુસ્સાથી જોવું
2. ભાંગરો વાટવો - છુપી વાત ખુલ્લી કરવી
3. ભાંગી પડવું - હતાશ થઈ જવું
4. ભાન ગુમાવી બેસવું - ધ્યાન ન રહેવું, સમજ ન હોવી
5. ભારે થઈ પડવું - અઘરું લાગવું
6. ભારે હૃદયે - દુઃખી હૃદયે
7. ભાઈબાપા કરવા – વિનંતી કરવી
8. ભાર જણાવશો - ચિંતા વધી જવી
9. ભારે પગલે અને ભારે હૈયે - અતિશય મુશ્કેલીથી
10. ભીંત ભૂલવી - માર્ગ ચૂકવો, અવળે રસ્તે ચડવું, ભારે મોટી ભૂલ થવી
11. ભીંત સોંસરવું સૂઝવું - સ્પષ્ટ રીતે સમજવું
12. ભીનું સંકેલવું - તપાસમાં વિલંબ અથવા આરોપીને મદદ થાય તેમ ઢીલાશ રાખવું
13. ભૂતકાળ બાદ કરવો - ભૂતકાળને ભૂલી જવો
14. ભૂત ભરાવવું - ધૂન લાગવી, ધૂન વળગવી 
15. ભેજામાં ભૂંસુ ભરાવું - મગજમાં ખોટો વહેમ ભરાવો
16. ભેદ પામી જવો - વાતનો મર્મ સમજી જવો
17. ભોગ ભોગવવા - ભોગવિલાસ માણવા

"મ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. મગજમાં ઉતરવું - સમજાય જાવું
2. મગજમાં રાઈ હોવી - મિજાજ હોવો કે અભિમાન હોવું
3. મજાનો ખોરાક મળી જવો - પંચાત કરવાની તક મળી જવી
   
4. મનમાં કંઇક ઉતારવું - મનમાં કંઇક નક્કી કરવું
5. મનસૂબો કરવો - નિશ્ચય કરવો
6. મનમાં ગાંઠ વાળવી - નક્કી કરવું, મજબૂત માન્યતા બંધાઈ જવી 
7. મન ભાંગી પડવું - નિરાશ થવું
8. મનમાં માર્ગ કરી દેવો - દિશા મળી જવી
9. મનના મેલા હોવું - ખરાબ દાનત હોવી
10. મનનો ડૂમો કાઢી નાખવો - મનની મૂંઝવણ દૂર કરવી
11. મહેનત લુંટવી - પરસેવાની કમાણી પચાવી પડવું
12. માંગા પાછાં ઠેલાવાં - સગાઈ માટેની માગણી મુલતવી રાખવી
13. માથું કૂટવું - આઘાત લાગવો, માનસિક વેદના થવી
14. માથું ખાવું- હેરાન કરવું
15. માથું ધુણાવવું - સંમતિ આપવી
16. માથું મારવું - દખલગીરી કરવી
17. માથે કરવું - અઘટિત વર્તન દ્વારા લોકોને વ્યાકુળ બનાવી મુકવા
18. માથે ચડી બેસવું - અતિ લાડથી નફ્ફટ થઈ જવું, હુકમ ન માનવો
19. માથે ઝાડ ઉગવાં - ખૂબ જ દુઃખ પડવા 
20. માથે લેવું - સ્વીકારવું
21. માથે હાથ ફેરવવો - આશિષ આપવા
22. માથે બેસવું - સામે બેસીને કામનો આગ્રહ રાખવો
23. માનવતા જાગી ઉઠવી - સહાનુભૂતિ થવી
24. માંડી વાળવું - કામ બંધ કરવું
25. મૃત્યુની ચાદર ઓઢીને સૂવું - મૃત્યુ પામવું
26. મોં સામે તાકી રહેવું - એકીટશે જોઈ રહેવું
27. મોં ઢાંકી દેવું - અછુતપણાના ભાવથી પોતાની જાતને છુપાવવી
28. મોઢાનું પાન બનવું - લોકપ્રિય બનવું
29. મોંમાં ઘી - સાકર - સુખદ આભારની લાગણી વ્યક્ત કરવી
30. મોત ભણી ધકેલી દેવું - મૃત્યુને શરણે કરવું
31. મોતીડે વધાવવું - ઉમળકાથી આવકારવું
32. મોતિયા મરી જવા - નાસીપાસ થવું
33. મોંનો કોળિયો ઝુંટવી લેવો - ગરીબની આવક ઉચાપત કરવી
34. મોંએ સંભળાવી દેવું - મહેણાંટોણાં મારવાં, મર્મવચન કહેવા

"ય"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. 
   

"ર"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. રજનું ગજ કરવું - વધારીને વાત કરવી
2. રમણે ચડવું - મસ્તીમાં આવી જવું
3. રસ પડવો - મજા આવવી , જાણવાની ઈચ્છા થવી
4. રસાતાળ જવું - તદ્દન ભાંગી જવું
5. રસ્તો કરી જવો - ઉપાય શોધવો
6. રહ રહ રોવું - ધ્રૂસકે ધ્રૂસકે રડવું
7. રામબાણ વાગવાં - અનુભવની ઘેરી અસર થવી
8. રામરામ સમજવા - નક્કી મૃત્યુ આવવું
9. રેવડી દાણાદાર કરવી - ખૂબ જ બેઆબરૂ કરવું

 "લ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. લક્ષ્યાંક પર પહોંચવું - અંતિમ લક્ષ્ય કે ઉદ્દેશ સુધી પહોંચવું
2. લપડાક ચોડી દેવી - તમાચો મારી દેવો
3. લમણાંમાં રહી જવું - યાદ રહી જવું
4. લાગમાં આવવું - તક મળવી
5. લાડ લડાવવા - અતિશય વહાલ કરવું
6. લીલી સૂકી જોવી - સુખ દુઃખ જોવું
7. લોઢાના ચણા ચાવવા - મુશ્કેલ કાર્ય કરવું
8. લોભેલોભે આવવું - કઇંક મેળવવાની આશા રાખવી
9. લોહી ચૂસવું - આર્થિક શોષણ કરવું
10. લોહીનાં આંસુ પાડવાં - અતિ દુઃખ થવું
11. લોહીનું પાણી કરવું - સખત મહેનત કરવી

"વ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. વટ પડી જવો - મોભો કે પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત થવા
2. વહારે ચડવું - મદદે આવવું
3. વહારે ધાવું - મદદે આવવું, સહાય કરવાં આગળ આવવું
4. વહાણા વાઈ જવા - સમય જતો રહેવો
5. વહેમ રમ્યા કરવો - સતત શંકા થવી
6. વળ રાખવો - અંટસ રાખવી
7. વળે વળ ઉતારવો - બંધ બેસતી ગોઠવણી કરવી
8. વાણી ખોવાઈ જવી - મૌન થઇ જવું, કંઈ
   
9. વાતે વળગવું - વાતો કરવામાં વ્યસ્ત રહેવું
10. વાદળ તૂટી પડવું - મુસીબતો સામટી આવી જવી 
11. વારી જવું - ફિદા થઈ જવું
12. વાવડ ઉતરી આવવા - સમાચાર મળવા
13. વાર્યા ન વરવું - સમજાવવા છતાં ન માનવું
14. વાયુ થઈ જવું - આંતરડામાં વાયુનો ગોળો ચડવો
15.  બોલવાનું ન સૂઝવું
16. વાંકુચૂકું ન પાડવું - માઠું ન લગાડવું
17. વિદાય લેવી - જવા માટે છુટા પડવું
18. વીલા મોઢે - ઉદાસ ચહેરે
19. વિષાદ ડોકાવો - ગભરામણ દેખાવી
20. વેઠે જ ઉપાડી લેવા - મંજુરી કરવા લઇ જવા
21. વેઠ ઉતારવી - જવાબદારીમાંથી છૂટવું

"શ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. શક્તિ લુપ્ત થઇ જવી - હિંમત ન હોવી
2. શરમ ભરવી - માન રાખવું
3. શરસંધાન કરવું - લક્ષ્યને સાધવું
4. શિખરો સર કરવાં - સફળતા પ્રાપ્ત કરવી
5. શેર લોહી ચઢવું - આનંદિત થવું
6. શેર સૂંઠ ખાવી - પૂરી તાકાત હોવી
7. શોકના વાદળ છવાઈ જવાં - ખુબ જ શોકમગ્ન થઈ જવું
8. શોર્ય જાગવું - શુરાતનનો જુસ્સો ચડવો

 "સ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો 

1. સગેવગે થઈ જવું - આઘા પાછા થઈ જવું
2. સપનું પૂરું ન કરી શકવું - ઈચ્છા પૂરી ન કરી શકવી
3. સત્તર પંચા પંચાણું - અજ્ઞાની પ્રજાને છેતરવા માટે પ્રયોજાતું ખોટું ગણિત
4. સ્નેહને ઝૂલે ઝુલાવવું-સ્નેહ, પ્રેમથી પાલન કરવું
5. સમસમી જવું - ધુંધવાઇ જવું,ચૂપચાપ દુઃખ સહન કરવું
6. સરપાવ આપવો - ઇનામ આપવું
7. સ્વર્ગવાસ થવો - મરણ પામવું
8. સ્વપ્ન ફળવું - ઈચ્છા પૂરી થવી 
9. સળી કરવી - અટકચાળું કરવું
10. સંકટ સમયની સાંકળ વાપરવી - મુશ્કેલીના સમયે ઉપયોગ કરવો
11. સંગ્રામ ખેલવો - લડાઇ લડવાનો જવું
12. સંઘરી રાખવું - એકઠું કરી રાખવું
13. સાડીબાર ન રાખવી - જવાબદારી ન લેવી
14. સાત ગળણે ગાળવું - સારી પેઠે બધી બાજુએથી જોવું
15. સાદ ફાટી જવો - અવાજ તરડાઈ જવો
16. સાદ સંભળાવો - બૂમ સંભળાવી, અવાજ સંભળાવો
17. સારાં-મોળાં ઓહાણ આવવાં - સાચા-ખોટા વિચાર આવવા
18. સીસામાં ઉતારવું - ભોળવીને ફસાવું
19. સૂગ હોવી - ચીતરી ચડવી, ચીડ ચઢવી
20. સો ગળણે‌ ગાળવુ - ખૂબ વિચારીને નિર્ણય લેવો
21. સોંસરવું નીકળવું - મુશ્કેલીમાંથી સફળ રીતે બહાર આવવું
22. સોડ તાણી સૂવું - મરી જવું
23. સોડમાં લપાવું - ગોદમાં આશરો લેવો

 "હ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. હજામત કરવી - નકામા કામ પાછળ સમય બગાડવો 
2. હથેળીમાં ચાંદ બતાવવો - છેતરવું, ખોટી આશાઓ આપવી
3. હરખ પદુડા થવું - વાત વાતમાં હરખાઈ જવુ
4. હલ્લો કરવો - હુમલો કરવો, ગુસ્સો કરવો
5. હાકાવાકા થઈ જવું - બેબાકળા થઈ જવું
6. હાથ દેવો - સહારો આપવો, હૂંફ આપવી
7. હાથ લાંબા હોવા - સામથર્ય હોવું
8. હામ ન હોવી - હિમંત ન હોવી
9. હાલ્લાં હડિયું કરવાં - ખાવાના સાંસા પડવા
10. હિંમત ન ચાલવી - વિશ્વાસ ન રહેવો
11. હિમંત ખોવી - નિરાશ થવું
12. હિંડોળાખાટે ઝૂલવું -સુખ સાહ્યબીમાં રાચવું
13. હૈયું કકળી ઉઠવું - હૃદયમાં દુઃખ થવું
14. હૈયું ખાલી કરવું - મનનો ઉભરો ઠાલવવો
15. હૈયા ફુટલ હોવું - કાચા કાનનો હોવું, મૂર્ખ હોવુ, બેવકુફ હોવું
16. હૈયામાં સમાવવો - હૃદયમાં ઉતારવો
17. હૈયું ભરાઈ આવવું - દુઃખ કે લાગણીથી રડું રડું થઈ જવું
18. હૈયે ટાઢક વળવી - હૈયામાં શાંતિ થવી
19. હોંકારો દેવો - સ્વીકૃતિ દેવી
20. હૃદય ખોલવું - મનની વ્યથા કોઈને કહેવી
21. હૃદય છલકાઈ જવું - આનંદિત થઈ ઊઠવું
22. હૃદય ભરાઈ આવવું - શોકની લાગણીથી ડૂમો ભરાવો 
23. હૃદય સાથે ચાંપવુ - આલિંગન દેવું

"શ્ર"જોડાક્ષરથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો

1. શ્રાવણ-ભાદરવો શરૂ થવા - ચોધાર આંસુડે રડવું

"જ્ઞ"વર્ણથી શરૂ થતાં રૂઢિપ્રયોગો